Μυθιστορήματα / Διηγήματα Ενηλικίωσης - Γεύση πικραμύγδαλου - Μυθιστόρημα

Το θέμα του Aids , πάντα επίκαιρο, απασχολεί τον Μάνο Κοντολέων στο τελευταίο του βιβλίο <<Γεύση Πικραμύγδαλου>>. Μια αφορμή για να τιμήσει το θέμα των ερωτικών σχέσεων των νέων αλλά κι εκείνων με τους γονείς τους, τον περίγυρο, τους φίλους τους. Θέμα φορτισμένο έντονα συγκινησιακά και που θα μπορούσε να λειτουργήσει πάνω στον αναγνώστη, όπως συχνά συμβαίνει με ανάλογες θεματικές, ως συναισθηματικός εκβιασμός. Όμως, ο συγγραφέας, εδώ, έχει μεριμνήσει για την αναγκαία αποφόρτιση, καταφεύγοντας σε ένα αφηγηματικό τέχνασμα: εντάσσει, είναι αλήθεια υπαινικτικά, την όλη διήγηση μέσα σε ένα βιβλίο που εικονογραφεί η μητέρα της ηρωίδας και έχει γραφτεί από τον Κοντολέων, ενώ κάποια άλλη στιγμή οι νεαροί ήρωες θα τον συναντήσουν σε ένα περίπατό τους, δανειζόμενοι, μάλιστα  για τη συνέχεια του διαλόγου τους, μια δική του πρόταση που προφέρει αυτός σε διαφορετικό γλωσσικό και περιστασιακό περιβάλλον. Πρόκειται εδώ για συμφυρμό των αφηγηματικών επιπέδων, με αποτέλεσμα η ζωή να εμφανίζεται ως μυθιστόρημα ή το μυθιστόρημα να προσποιείται την πραγματικότητα. Επιδέξιος χειρισμός του θέματος, κοινωνικός προβληματισμός και μια στάση απέναντι στο συγκεκριμένο πρόβλημα που θα ήταν ιδανική αν ακολουθούνταν στην πραγματικότητα. Βιβλίο που απευθύνεται πρώτιστα  στους νέους, αλλά διαβάζεται με αμείωτο ενδιαφέρον κι από μεγάλους.

Δημήτρης Τατσούλης

Περιοδικό <<Αντί>>

 

 

 

Ορισμένα θέματα (όπως θάνατος, σεξ, έιτζ, διαζύγιο κ.α.) απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό στην ανάπτυξη και τη λογοτεχνική προσέγγιση. Πέρα από το ταλέντο γενικά είναι απαραίτητη η βαθιά γνώση του θέματος, πράγμα που θα επιτρέψει στο συγγραφέα με σιγουριά και ασφάλεια να θίξει πτυχές ευαίσθητες και οδυνηρές. Ο Κοντολέων έχει τολμήσει –και μάλιστα με επιτυχία- να διαπραγματευθεί τέτοια θέματα. Θυμίζω πρόχειρα <<Το ταξίδι που σκοτώνει>>, <<ΟΙ δυο τους κι άλλου δύο>> κ.α. Στο <<Γεύση Πικραμύγδαλου>> ο αναγνώστης παρακολουθεί την παράλληλη πορεία δύο νέων, της Φαίδρας και του Οδυσσέα, που όμως δεν έχει συνέχεια  ο έρωτάς τους, όταν από μια άτυχη προηγούμενη σχέση (με την Μαλβίνα) ο Οδυσσέας κληρονόμησε την αρρώστια του αιώνα, το έιτζ. Γύρω τους οι  οικογένειές τους με τα προβλήματά τους, αλλά όλα υποχωρούν μπροστά στο μεγάλο πρόβλημα. Ανατρέπονται προγράμματα, διαφοροποιούνται σχέσεις, βλέπουν τη ζωή με άλλα μάτια. Κορυφώνεται η αγωνία σαν περιμένουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων της Φαίδρας. <<Αρνητικό>>! Μια βαθιά ανακούφιση. Ο Οδυσσέας, όμως;… Είναι μυθιστόρημα, το είπαμε, ώριμο, σύγχρονο, τολμηρό.

 Β. Α. Αναγνωστόπουλος

Περιοδικό <<Διαδρομές>>

 

 

Ο Οδυσσέας, συνονόματος του ομηρικού ήρωα, αρχίζει ένα ταξίδι ενδιαφέρον για τους σταθμούς του. Ο Μάνος Κοντολέων πλάθει ένα συνήθη ήρωα που με τις δραματικές μεταπτώσεις του, τις προερχόμενες από το φυλετικό κοινωνικό περίγυρο αλλά και το προσωπικό αδιέξοδο, επιζητεί βοήθεια, η οποία του προσφέρεται. Βιώνει μια απειλή που άλλοτε τον εξουθενώνει κι άλλοτε του δίνει δίνει δυνάμεις να υπερβεί την κατάστασή του. Πρόκειται, δηλαδή, για έναν έντρομο ήρωα που έχει τις διαστάσεις ενός αντί – ήρωα, βαθιά ανθρώπινου, εναρμονισμένου με τη σημερινή πραγματικότητα. Ενός ήρωα απόλυτα ρεαλιστικού, περιχαρακωμένου στο αδιέξοδο του, που προσπαθεί να το ξεπεράσει δρώντας σπασμωδικά, έχοντας πάντα συνείδηση του τι κάνει. Η συνολική, δηλαδή, κατάσταση των δρώμενων καθορίζεται από λογικά βήματα που οδηγούνται από τη συμπαράσταση των γονιών κι ενός φίλου κι από τον έρωτα που πηγάζει από το βαθύ συναίσθημα κι ερμηνεύεται από το λογικό μέρος. Το σημαντικό εδώ για την πλοκή του μύθου είναι , ότι ο συγγραφέας υπερέβη κάποιους κινδύνους που εμφιλοχωρούσαν, με τη δημιουργία ενός ήρωα που κρατάει τις ισορροπίες συναισθηματικού και ιδεολογικού περιεχομένου. Γιατί στην προσπάθειά του να αναδείξει τις εξαιρετικά λεπτές και ποιοτικές αποχρώσεις καραδοκούσε ένα εγγενές πρόβλημα: αυτό της απλούστευσης και του μελοδραματισμού. Αντίθετα ο συγγραφέας κρατάει λογοτεχνικά και ιδεολογικά τα επίπεδα του μύθου σε θαυμαστά επίπεδα. Με την πρακτική Δε των ηρώων του αναδεικνύει την πραγματικότητα και δείχνει δρόμους, για μια άλλη ουσιαστική στάση ζωής που σηματοδοτεί ένα άλλο τρόπο σκέψης, αφού πρώτα, μέσω της αυτογνωσίας βυθίζει τους ήρωες ως το μεδούλι του κοινωνικού σώματος.

Γιάννης  Παπαδάτος

Περιοδικό Διαβάζω

 

 

… Κι αυτό είναι, ίσως, το βασικό χαρακτηριστικό του έργου: σχέσεις γονιών και παιδιών, η μόνιμη ανησυχία των πρώτων για τα δεύτερα σε μια δύσκολη εποχή σαν τη δική μας, τα ρίγη της αφύπνισης του ενστίκτου, ο τρόμος μπροστά στη φοβερή αρρώστια, ο συγκλονισμός των αποχωρισμών και πολλά άλλα. Η πλούσια θεματική αντανακλά τον πολύπτυχο προβληματισμό του συγγραφέα, ο οποίος με τη λεπτή του παρατήρηση και την αφηγηματική του ευκολία, οδήγησε το έργο σ΄ ένα ευτυχισμένο αποτέλεσμα

Περιοδικό D&A SPIRIT